Chios

Chios – chillout  po grecku
Wulkaniczna północ i zielone południe pokryte zielonymi drzewami oliwnymi i mastyksowymi, błękit Morza Egejskiego i wspaniałe, piaszczyste plaże - Chios to spełnienie marzeń o wspaniałych, greckich wakacjach! Znakiem rozpoznawczym wyspy są słynne, kamienne wiatraki. Urokliwe małe, kamienne domki tutejszych wiosek zachęcają do podziwiania ich piękna podczas długich spacerów. Można tu szybko wejść w leniwy rytm greckiego dnia, cieszyć się morzem, słońcem i długimi, ciepłymi wieczorami. Na dzikich plażach i w lokalnych tawernach poznać można najlepiej czym jest greckie „siga-siga”.

Wyspa pachnąca mastyksem
Chios to światowe centrum mastyksu, czyli aromatycznej żywicy pozyskiwanej z drzew mastyksowych, a właściwie pistacji kleistej. Nazywany „Łzami Chios” mastyks jest tutaj wytwarzany od stuleci, a w średniowieczu był ceniony na równi ze złotem. Wykorzystywany jest do produkcji leków, kosmetyków, past do zębów, ale również do dżemów, słodyczy i lokalnych alkoholi – zabarwianego mastyksem ouzo i likieru Mastichato. Wszystko, co powstaje z tych niezwykłych kawałków żywicy jest na Chios tak popularne, że wyspa wręcz pachnie mastyksem. Poczujemy go w napojach, potrawach, a także w powietrzu, przechodząc obok mastyksowych drzew. Latem wytwarza się tu nawet lody o smaku mastyksu – kaimaki. Podobno to właśnie zaprzestanie dostaw mastyksu do Turcji doprowadziło do tureckiego ataku na Chios w 1822 roku.

Mastyksowe wioski
Ponad 20 pięknych, małych wiosek z zabudową z kamienia na południu wyspy to mastichochorie, czyli mastyksowe wioski. Powstały przy największych polach drzew mastyksowych, a praca przy pozyskiwaniu cennej żywicy była głównym zajęciem mieszkańców. Mastichochorie to także oryginalna architektura i unikalne elementy dekoracyjne. Najpiękniejsza z wiosek to Pyrgia, w której wszystkie ściany domów pokryte są ksistami – geometrycznymi wzorami z czarnego piasku wulkanicznego, powstającego przez zdrapanie warstwy białego tynku. Na ścianach biało-czarnych budynków pięknie czerwienią się małe pomidory i papryczki, które suszą się w greckim słońcu. Mestę wyróżnia ciasna zabudowa kamiennych domków z grubymi murami, która tworzy z wioski twierdzę nie do zdobycia. Mesta została zaprojektowana na kształt labiryntu, można się do niej dostać tylko jedną bramą. Środek wioski wyznacza baszta, od której odchodzą wąskie ulice. Dawniej miało to chronić mieszkańców przed piratami, którzy przybywali na Chios by ograbić mieszkańców z ich „złota”, czyli mastyksu. Dziś wioskę oprócz charakterystycznej zabudowy wyróżnia lokalne wino – mestoutsiko.

Plaże dla każdego
Plaże Chios są czyste i piękne. Złoty piasek i spokojne wody Morza Egejskiego sprawiły, że plaża w Karfas  jest ulubionym miejscem zarówno przyjezdnych, jak i miejscowych. Znajdziemy tu liczne bary i restauracje, a z plaży z łatwością (busy kursują w miarę regularnie) dotrzemy do centrum miasta, które jest ośrodkiem życia nocnego na Chios. Oprócz plaży w Karfas, koniecznie trzeba odwiedzić Mavra Volia, najpiękniejszą plażę na wyspie – spokojną, długą i kamienistą, pochodzenia wulkanicznego. Popularna jest też plaża Komi w Kalamoti – długa, piaszczysta, dobrze zorganizowana, z licznymi barami i restauracjami – świetna dla rodzin z dziećmi. Ze wspaniałych plaż słyną też miejscowości Megas Limnionas i Agia Ermoni. Popularna wśród turystów jest także plaża w Deskalopetrze i nie chodzi tutaj jedynie o uroki plażowania w greckim słońcu. Znajduje się na niej kamień, na którym, zgodnie z legendą, zasiadał Homer i pisał swoje poematy.

Kajakiem, łódką i rowerem
U wybrzeży Chios panują doskonałe warunki do uprawiania windsurfingu i żeglarstwa, na większych plażach można wypożyczyć kajaki czy rowery wodne. Chios to także raj dla miłośników nurkowania i snurkowania – czystość wody pozwala w pełni cieszyć się pięknem morskiej przyrody. Wyspa jest też świetnym miejscem dla amatorów wędrówek górskich i wspinaczki. Jest tu wiele ciekawych szlaków i ścian wspinaczkowych o różnym stopniu trudności.

Wspaniałe zabytki
Chios zachwyca też bogactwem zabytków. Koniecznie trzeba zobaczyć wpisany na Listę UNESCO, bizantyjski klasztor Nea Moni. XI-wieczna budowla kryje w swoich murach wspaniałe mozaiki i muzeum. Warto odwiedzić ruiny bizantyjskiej wioski Anavatos położonej na stromej, granitowej skale ze średniowiecznym zamkiem na szczycie góry oraz amfiteatrem na dnie wąwozu. Będąc na Chios trzeba również zobaczyć bizantyjskie muzeum z XIX-wiecznym meczetem, kamiennym dziedzińcem i kolekcją rzeźb z czasów okupacji Wenecjan, ruiny świątyni Apolla w Kato Fana oraz miasto Volissos leżące u stóp fortecy z wyjątkową, historyczną zabudową.

Czy wiesz, że…?

• Mastyks służył jako pierwsza guma do żucia i odświeżacz oddechu.
• Plaża Mavra Volia oznacza "czarne kamyczki" i swoją nazwę zawdzięcza kawałkom lawy, które przykryły ją po wybuchu pobliskiego wulkanu Psaronas.
• Chios jest położone tak blisko tureckiego wybrzeża, że podróż promem do Cesme zajmuje niewiele ponad pół godziny.
• Kiedy holenderscy żeglarze przepływali obok Chios zobaczyli piękne tulipany, które tak oczarowały ich swoim pięknem, że zabrali je do własnego kraju.

Wioski Chios— wycieczka na południe wyspy do wiosek słynących z ciekawej architektury typowej dla wyspy Chios. Pierwszy przystanek w wiosce Armolia, słynącej z lokalnej produkcji ceramiki. Następnie wioska Pyrgi, znana z oryginalnego stylu dekoracji. Czarno-białe wzory pokrywają ściany zewnętrzne domów, nadając im imponujący wygląd. Po drodze krajobraz urozmaicają drzewa mastyksowe. Mastyks znany jest jako „łzy Chios”. Wizyta w Muzeum Mastyksu. Następnie przejazd do wioski Mesta, doskonałego przykładu budowli fortecznej z czasów średniowiecza. Przerwa na obiad. W drodze powrotnej przystanek w porcie Emborios. Czas wolny na kąpiel i plażowanie na wulkanicznej plaży Mavra Volia – jednej z najbardziej znanych plaż z czarnym żwirkiem. Wycieczka całodzienna. Cena – ok. 45 EUR (cena nie zawiera obiadu i biletu wstępu do Muzeum Mastyksu – ok. 3 EUR/os.).

Śladami średniowiecza— wycieczka do centralnej części wyspy. Wizyta w bizantyjskim klasztorze Nea Moni, znanym z pięknych mozaik i bizantyjskiej architektury. Następnie w programie opuszczona, średniowieczna wioska Anavatos, zwana „wioską duchów”. Wybudowana na szczycie klifu, idealnie wtapia się w krajobraz. Dalej średniowieczna wioska Avgonima, osada składająca się z 2-piętrowych domów z kamienia, z płaskimi dachami i małymi oknami. W trakcie wycieczki przerwa na kawę w jednej z wiosek. Wycieczka półdniowa. Cena – ok. 40 EUR.

Izmir— okazja do zobaczenia Izmiru w malowniczej Turcji Egejskiej! Transfer do portu w Chios i prom do Cesme w Turcji (ok. 8.30), przejazd do Izmiru. Zwiedzanie najważniejszych zabytków i miejsc stolicy regionu. Czas wolny na zakupy na tureckim bazarze. Powrót na Chios (ok. 18.00). Wycieczka całodzienna. Cena – ok. 65 EUR (nie zawiera obiadu).

Rejs na Inousses— rejs statkiem z przystani Lagkada na wyspę Inousses. Przystanek na jednej z pięknych plaż, czas na relaks i pływanie, a także doskonała okazja do odwiedzenia Muzeum Morskiego Inousses, które posiada w swych zbiorach kolekcję modeli okrętów z wojen napoleońskich. W drodze powrotnej czas wolny w malowniczej wiosce rybackiej Lagkada na północno-wschodnim wybrzeżu wyspy Chios. Cena – ok. 40 EUR (nie zawiera: biletu wstępu do muzeum: ok. 2 EUR/os., obiadu).

Północno-zachodnie Chios— wycieczka rozpoczyna się od wizyty w ozdobionym pięknymi freskami, średniowiecznym kościele Moni Moundon. Następnie centrum wioski Volissos, przerwa na kawę i lokalne pączki. Dalej jaskinia Agio Galas, gdzie podziwiać można stalaktyty oraz uroczy kościół wybudowany na skale. Przerwa na obiad. Przejazd przez góry Amani, opuszczone miejsca i wioski takie jak Palia Potomia. Wizyta w winiarni Ariousios i degustacja win. Ostatni postój w średniowiecznej wiosce Pityos. Powrót do hotelu. Wycieczka całodzienna. Cena – ok. 50 EUR (nie zawiera obiadu i degustacji win).

Wycieczki lokalne organizowane są przez lokalne agencje turystyczne na warunkach przez nie określonych. Istnieje możliwość niezorganizowania wycieczki z powodu zbyt małej liczby chętnych.